Dagbani LanguageCulture & Tradition

Antonyms and Synonyms in Dagbani – Dagbaŋ bachilɛba mini Dagbɔŋ bachi liba

Antonyms and Synonyms in Dagbani

Antonyms and Synonyms in Dagbani Language – Prominent in the oral literature of the Dagbamba is the use of a variety of antonyms and synonyms in communication.

The lunsi (drummer) who are the custodians of Dagbon tradition, have to internalize as many antonyms and synonyms as possible.

This is largely because, the ability of a luŋa to maneuver his way when he’s playing and singing the Gingaani, Biɛɣunaayo or Pampamli depends on his stock of vocabulary.

And great drummers are remembered by not only their ability to remember and report pass events but by their stock of vocabulary.

In normal day to day communication, a fair knowledge in synonym or antonyms makes one a good speaker.

Read more : Dagbani Proverbs – Dagbɔŋ ŋaha

Antonyms and Synonyms in Dagbani –  Antonyms in Dagbanli – Dagbaŋ bachilɛba:

1. Ba – ma2. Bidibiga – Bipuɣiŋga
3. Paɣa – Doo
4. Biɛli – tuzo
5. Yaa – Chɔɣinsi
6. Toondana – Nyaandola
7. Dabilim – Dabiɛm
8. Doro – Alaafee
9. Ninkurigu – bia
10. Jɛrigu – Yɛndana
11. Liɣirilana – faralana
12. Dakoli – paɣalana
13. Pili- Naai
14. Puhi – Saɣi
15. Saazuɣu – Tiŋgbanni
16. Boli- Saɣi
17. Maali – Saɣim
18. Sa – Sai /Sibigi
19. Lari – kumsi
20. Pili – Naai
21. Gbihi – Neei
22. Da- Kɔhi
23. Chei – she
24. ŋmaai – tuɣi
25. Piri – waɣisi
26. Tooni- Nyaaŋa
27. Sunsuuni – Kpaŋa
28. Zuɣu – lɔŋni /gbunni
29. Waɣinli- jia
30. Palli -kurili
31. Kurili – Palli
32. Biɛla – Pam
33. Bila – titali
34. Baŋsim- ʒilinsi
35. Yurilim – jelinsi
36. Zaɣisi- Saɣi
40. Suhudoo- suhusaɣiŋgu/tɔbu
41. Naa/Nabia – Tarim
42. Dakoli – paɣalana/ paɣa-ŋoo
43. Doro – Alaafee
44. Yɛlimaŋli- ʒiri
45. Dooyililana – paɣ’ŋoo
46. Tiŋkpaŋ bia – fɔŋbia
47. Bilchima – Dabili
48. Alali – Sheeje/sana
49. Sima- dima
50. Wulunpuhili- wulin luhili
52. Nu’dirigu – Nu’zaa/ gɔbiga
53. Sana – Tiŋbia
54. Jilima – Ninchini
55. Ninmoo- Asahi
56. Yɛligu/puhigu- Saɣigu
57. Yiɣiyiɣi- Chib
58. Zaɣ’Nyaŋ- Zaɣ’ lɔɣu
59. Timsili – faliŋ
50. Galisiya – pɔra
51. Tibigimsim – filiŋ
52. M-bo – ayei

Read More: Dagbani idioms – Yɛltɔɣ’niɣima (Dagbɔŋ idioms)

Antonyms and Synonyms in Dagbani – Synonyms in Dagbɔŋ – Dagbɔŋ bachi liba

1. Hankali – Yɛm /kookali
2. Alibarika – Anfaani
3. Anzansi – Suhukpeeni
4. Yɛda – Naani /Dihi tabili
5. Arizichi – Buni
6. Nasara – Katari
7. Sarati – barina / gamo
8. Yom – valiŋ
9. Suŋ – Viɛlli /kasi
10. Jelinsi – Dimli /duŋ
11. Jɛlinsi – Wumsi
12. Lihi – yuli
13. ŋme – bu
14. Bidibiga – Doo
15. Bi’puɣiŋga – paɣa
16. Kpema – toondana
17. Kore – lɔŋ /gara
19. Waligu – tulim
20. Wari- maasim
21. Bundana- liɣirilana
22. Fakari- fara
23. Nandana – Faralana
24. Yaa – kpiɛŋ
25. Biɛm – Shim
26. Gbuɣinli – Gbungburugu
27. Salo- zama/ zamaatu
28. Pu’kparim – Zamba/ Pu’sabilim
29. Karimbaani – Kapirichi/ ninchini
30. Nyaam – Balim
31.jɛnkuno – zambaŋa
32. Baŋsim – fɔhim/ neesim
33. Nu’zaa – gɔbiga
34. Nintarim – zɔm
35. Tuuli – piligu
36. Kambonnaa- Sapashini
37. Damli – tɔbu
38. Fɔŋbilim – Yɛm
39. Gbuɣiŋli – gbungburugu
40. Ʒilinsi – Zuɣu sabilim
41. Labi zilli – tu
42. Kpalaŋa – peto
43. Daliya- liiga
44. Gbaŋ – washiika
45. Sampaa – leeŋa
46. gbali – napɔŋ
47. Nuu – bɔɣu
48. Mɔɣuni – Yɔɣu
49. Pipia – sabilleeŋa
50. Zilisigu – Siɣa

 

Click To Join Our WhatsApp Group

Click To Join Our Telegram Group: 

Abdul Malik Abukari

I have a strong passion for the diversity which exist among people from all walks of life. And same in the similarities which binds them together as human from the same ancestry. Indeed, I'm thrilled to share with the rest of the world, the heritage of my people, the Dagbamba ethnic group from Northern Ghana. My name is Abdul Malik and I live in Tamale -Ghana

One thought on “Antonyms and Synonyms in Dagbani – Dagbaŋ bachilɛba mini Dagbɔŋ bachi liba

Comments are closed.